واکاوی نقش و جایگاه کمپانی برادران تومانیانتس در وضعیت اقتصادی-تجاری ایران عصر قاجار

Authors

Abstract:

ایران دورۀ قاجار درنتیجۀ برخورد مستقیم با دنیای بیرونی و به‌خاطرِ داشتن موقعیت مناسب تجاری، گامی به نظام اقتصاد جهانی نزدیک‌تر و کشور به بازاری برای فروش کالاهای خارجی تبدیل شد. تغییر در مسیرها و طرف‌های تجاری ایران قرن نوزدهم، نقش و کارکرد تجار و صرافان، ازجمله تومانیانتس را گسترش داد. کمپانی برادران ارمنی تومانیان ازجمله نهادهای اقتصادی‌ای بود که با فعالیت در زمینه‌های مختلف حمل‌ونقل و تأسیس تجارت‌خانه، امور رفاهی و عمرانی، صنایع، بانکداری، و کشاورزی –به‌ویژه در نیمۀ شمالی کشور و با روسیۀ تزاری– در امور اقتصادی کشور فعالیت می‌کرد. هدف: هدف این پژوهش تبیین عملکرد کمپانی برادران تومانیانتس در ساختار اقتصادی- تجاری ایران دورۀ قاجار و نقش آنان در وضعیت سرمایه‌داری کشور است. روش و رویکرد: این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسناد آرشیوی تهیه شده‌است. یافته‌ها و نتایج: کمپانی تومانیانتس فعالیت گستردۀ اقتصادی، توان مالی بالا و همین‌طور استقلال نسبی داشت؛ ولی برخی عوامل از قبیل بی‌ثباتی و ضعف سیاسی-اقتصادی، فقدان حمایت دولتی، تمایل نداشتن به سرمایه‌گذاری، سلطۀ رقبای خارجی، نگرش استعماری غرب، و فقدان سیاست‌گذاری روشن اقتصادی مانع از آن شد که این کمپانی نقش تأثیرگذاری در عرصۀ اقتصاد کشور و ورود به سرمایه‌داری داشته باشد؛ بنابراین درنهایت با اقدام‌های خود، بر وابستگی بیشتر به سرمایه و کالای خارجی افزود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش کمپانی ‌هند شرقی ‌انگلیس در تغییر جایگاه سیاسی و اقتصادی ایران در خلیج‌فارس

  با اکتشافات جغرافیایی اواخر قرن 15م/9ق ، شرایط حاکم بر خلیج­فارس دگرگون شد و ساختارهای پیشین که رونق تجارت و دریانوردی آزاد همراه با تسلط و حاکمیت سیاسی و اقتصادی ایران بر خلیج­فارس بود، از میان رفت. کمپانی هند ­شرقی ­انگلیس برای نظم­ دادن به مبادلات بازرگانی اتباع انگلیسی در شرق، با کسب مجوز تجاری از ملکه الیزابت در سال 1600م/1010ق ایجاد شد و پانزده سال پس از آن در بمبئی و کلکته نمایندگی تأس...

full text

نقش کمپانی هند شرقی انگلیس در تغییر جایگاه سیاسی و اقتصادی ایران در خلیج فارس

با اکتشافات جغرافیایی اواخر قرن 15م/9ق ، شرایط حاکم بر خلیج­فارس دگرگون شد و ساختارهای پیشین که رونق تجارت و دریانوردی آزاد همراه با تسلط و حاکمیت سیاسی و اقتصادی ایران بر خلیج­فارس بود، از میان رفت. کمپانی هند ­شرقی ­انگلیس برای نظم­ دادن به مبادلات بازرگانی اتباع انگلیسی در شرق، با کسب مجوز تجاری از ملکه الیزابت در سال 1600م/1010ق ایجاد شد و پانزده سال پس از آن در بمبئی و کلکته نمایندگی تأسیس...

full text

مروری بر ساختار اجتماعی و اقتصادی ایران عصر قاجار

چکیده : نیروهای تولیدی ،‌ابزارتولید و شیوة تولید ومناسبات ارضی ونوع مالکیت و قشر بندی اجتماعی ایران تقریباً از قرن سوم هجری تا قرن سیزدهم یکسان و شبیه به هم بوده است ودر واقع بافت وساخت وترکیب بندی اجتماعی و اقتصادی ایران در اوایل عصر قاجار تفاوت خاصی با ادوار پیشین نداشت . زیرا جامعه صرف نظر از قشر بندی عادی حرفه ای ،‌مرکب از دو گروه مشخص بود : قشر ممتاز وحاکم در صدر و قشر فرودست و غیر حاکم . ‌...

full text

جایگاه برادران کوسیس و تئوفیلاکتوس در تجارت چوب میان ایران و روسیه در عصر قاجار، با تکیه بر اسناد آرشیوی (1301-1325 ق./1883-1908م.)

از اقلام تجاری ایران - که در مناسبات بازرگانی ایران و روسیه جایگاه خاصی داشت - چوب بود. گونه های مختلف درختان شمال ایران در کرانه های دریای خزر، تاثیر مهمی در تجارت ایران عصر قاجار با روسیه بویژه از راه دریای خزر داشت. این مسئله، از اواسط دوره ناصری با گشایش و رونق راه های تجاری شمال و وجود راه آبی عظیم دریای خزر، نمود عینی پیدا کرد و این خود، ناشی از این واقعیت بود که سنگینی محمولات چوبی و انت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 3

pages  6- 29

publication date 2017-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023